شرح خسارت تأخیر در کار مطابق ماده 50 شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311)
کلیم یا خسارات پیمانکاری – در پیمانهایی که دستگاههای اجرایی در نظر دارند به منظور ایجاد انگیزه برای تسریع در کار، هزینه تسریع کار به پیمانکار پرداخت کنند. باید میزان و شرایط موردنظر برای پرداخت آن را همراه با مشخصات اصلی کار، به سازمان برنامه و بودجه منعکس نمایند. تا در صورت تصویب شرایط و میزان هزینه تسریع کار از سوی این سازمان، مراتب در ماده 50-الف شرایط خصوصی پیمان مربوط درج و پیمانکار محق به دریافت هزینه تسریع طبق شرایط پیش بینی قبلی میباشد.
کلیم یا خسارات پیمانکاری
خسارت و جریمه به چه معنی می باشد؟
بطور خلاصه میتوان گفت که جریمه در قرارداد پیش بینی از قبل و صراحتاً ذکر میگردد. ولی خسارت نیاز به اثبات دارد. در اینجا نیاز است به برخی تعاریف بپردازیم.
تأخیر: تأخیر عبارت است از دیرکرد و یا انجام کار و یا فعالیت دیرتر از زمان پیش بینی نموده در برنامه یا قرارداد.
تعویق مجاز: آن بخش از تطویل مدت پیمان که خارج از قصور پیمانکار باشد.
تأخیر غیر مجاز: آن بخشی از تطویل مدت پیمان که ناشی از قصور پیمانکار باشد.
خسارت تأخیر کار : خسارت تأخیر کار، عبارت است. از مبلغی که بابت تأخیر در اجرای کار که ناشی از قصور پیمانکار باشد. از پیمانکار طبق قرارداد دریافت و یا از صورت وضعیت وی کسر میشود.
شرح موضوع تأخیر در کار
در پایان کار در صورتی که مدت انجام کار پیش از مدت اولیه پیمان به علاوه مدتهای تمدیدی باشد. مهندس مشاور با رعایت ماده 30 شرایط عمومی پیمان مدت تاخیر غیر مجاز پیمانکار را تعیین می کند. تا پس از تصویب کارفرما ملاک محاسبه خسارت تاخیر قرار گیرد.
موضوع ضرب الاجل تأخیر در کار
آیا پیمانکار موظف به ارائه لایحه تأخیرات میباشد؟
بطور کلی تمدید قرارداد پیمانکار قبل از رسیدگی به لایحه تأخیرات، مجاز نمی‌باشد.
هزینه جریمه تاخیرات چطور محاسبه میشود؟
نحوه محاسبه هزینه تاخیرات :
- هرگاه جمع مدت تأخیر غیرمجاز از یک دهم مدت پیمان بیشتر نشود. برای هر روز تأخیر، یک دوهزارم مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر صورت میگرد.
- مادامیکه جمع مدت تأخیر غیرمجاز از یک دهم مدت پیمان بیشتر شود. تا یک دهم مدت پیمان طبق بند 1 و برای مازاد آن تا یک چهارم مدت پیمان، برای هر روز تأخیر یک هزارم مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر وجود دارد.
- هرگاه جمع مدت تأخیر غیرمجاز از یک چهارم مدت پیمان بیشتر شود ولی پیمان ادامه یابد. مجموع خسارتهای تأخیر قابل دریافت از پیمانکار نمی تواند از جمع خسارت محاسبه نموده بر پایه بند 2 بیشتر شود. و مدت اضافه بر یک چهارم مدت پیمان، برای ادامه و انجام کار بدون دریافت خسارت منظور میشود.
نمودار محاسبه هزینه تاخیرات
منظور از مدت پیمان چیست؟
مدت اولیه پیمان بعلاوه تمام مدتهای تمدید شده در دوره تأخیر مجاز، مدت پیمان میباشد.
منظور از مبلغ باقیمانده کار چیست؟
مبلغ پیمان، منهای مبلغ صورت وضعیت مربوط به کارهای انجام یافته تا آخرین روز مدت پیمان.
درصورتیکه پیمان مشمول 46 یا 48 شود تکلیف تاخیرات به چه صورت می باشد؟
کلیم یا خسارات پیمانکاری – تأخیر کار نسبت به برنامه زمانی تفصیلی با رعایت ماده 30 بررسی شده، میزان مجاز و غیرمجاز آن تعیین میشود. بابت تأخیر غیرمجاز پیمانکار، طبق مفاد این بند، پرداخت خسارت تأخیر به پیمانکار تعلق می گیرد. در این حالت، مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر وجود دارد. عبارت است از مبلغ کارهایی که طبق برنامه زمانی تفصیلی و با در نظر گرفتن تأخیر مجاز پیمانکار باید تا تاریخ فسخ یا خاتمه پیمان انجام میشد. منهای مبلغ کار انجامیده.
برنامه زمانی تفصیلی
با توجه به اولویت شرایط عمومی بر خصوصی، اگر در شرایط خصوصی میزان خسارات کمتر یا بیشتر عنوان باشد تکلیف چیست؟
در مواردی که اخذ خسارت تأخیر بیش از ارقام درج شده در این ماده ضروری باشد. و در ماده 50 ب 6 شرایط خصوصی، میزان آن پیش بینی شده باشد، خسارت تأخیر را براساس آن محاسبه می کنند.
در مورد تاخیرات مجاز و غیر مجاز پیمانکار وفق کدام ماده شرایط عمومی پیمان میتوان تصمیم گیری کرد؟
در مورد تاخیرات مجاز و غیر مجاز پیمانکار وفق ماده های ۳۰ و ۵۰ شرایط عمومی پیمان مطالبی را ذکر میکنند . اما خواننده نمیتواند تاخیرات مجاز را از آن مواد به روشنی استنباط کند. در اغلب موارد تاخیرات مجاز و غیر مجاز مربوط به عللی است که تشخیص آن به عهده مهندس مشاور و توافق او با پیمانکار و تصویب آن با کارفرما است.
مسئولیت جبران خسارت دوره تاخیرات مجار و غیرمجاز بعهده کیست؟
با توجه به مطالب گفته شده و وفق ماده ۵۰ و ۳۰ شرایط عمومی پیمان، پیمانکار فقط مسئول جبران خسارات ناشی از تاخیرات غیرمجاز است و در مورد تاخیرات مجاز هیچگونه مسئولیتی متوجه پیمانکار نیست.